Ашықтық пен әділдік: мемлекеттік қызметке іріктеудің жаңа тетігі

Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасымен елімізде мемлекеттік қызметті түбегейлі жаңғыртуды көздейтін ілкімді реформалар жүргізіліп келеді. Жаңа заңнамалық актілер қабылданып, мемлекеттік лауазымдарға үміткерлерді іріктеу тәсілдері жетілдірілді.

Өткен жылы мемлекеттік қыз­метте бұрын болмаған онлайн ірік­теу жүйесі іске қосылды. Аталған жаңашылдықтың көздеген мақсаты — кадрларды іріктеудің ашық, ең бастысы – әділ жүйесін қалыптастыру. Мем­лекеттік қызметке іріктеу және қабыл­дау рәсімін жеңілдету, азаматтар үшін мемлекеттік қызметтің барынша ашық­тығын қамтамасыз ету мақсатында «e-Qyzmet» жүйесін жаңғырту бойынша жұмыстар атқарылды.

Бүгінде, «eqyzmet.gov.kz» порталында іске қосылған мемлекеттік қызметке іріктеудің жаңа форматы 44 мемлекеттік органда жүзеге асырылуда. 2026 жылға дейін бұл жаңа іріктеу жүйесіне барлық мемлекеттік органдар кезең кезеңімен қосылатын болады.

Ақтөбе өңірі жаңа іріктеу жүйесіне осы жылдың 1 шілдесінен бастап енді. Бүгіннің өзінде, «eqyzmet.gov.kz» порталында жергілікті мемлекеттік органдардағы 15 бос лауазымға конкурстар жарияланып, өткізілуде.

Жаңа формат үміткерлерге алдын ала бел­гі­ленген уақытта өтетін әңгімелесуден бас­қа, барлық кезеңдерде, кез келген уа­қыт­­та және әлемнің кез келген нүк­тесі­нен кон­­курс­қа қатысуға мүмкіндік береді. Үміт­­­кер­лер өз деректерін бұрынғыдай қа­ғаз тү­рін­де тапсырмайды, мемлекеттік ор­­г­ан­­­­­дар­­мен жасалған интеграция арқа­сында деректер автоматты түрде тартылады.

Тестілеу жүргізілетін нормативтік-құқықтық актілердің саны екі есеге – яғни 9-дан 4-ке дейін қысқартылды. Сондай-ақ қазір үміткер сандық және мәтіндік ақпаратпен жұмыс істеу қабілетін бағалау кезеңдерінен өтеді.

«Адами фактордың» ықпалын болдырмау үшін іріктеу кезеңдерінен өту кезінде дербес деректерді құпиялан­дыру, анонимділікті қамтамасыз ету мақсатында үміткерлер ID-нөмірленеді және тәуелсіз прокторинг жүйесі қам­тама­сыз етіледі. Бұл тәжірибе әлемде кеңі­нен қолданылады және HR-дың тиім­ді құралы ретінде өзін дәлелдеп отыр.

Конкурс жеңімпазы барлық кезең қорытындысы бойынша ақпараттық жүйемен дербес айқындалады. Нәтиже­сін­де, жаңа жүйе бойынша өткізіліп жат­қан конкурстарда бір орынға қатысу­шы­лардың үлесі 4,6 адамды құрап, қол­даныстағы іріктеу тәртібімен салыстыр­ғанда қатысушылардың саны 2,7 есеге ар­тып отыр. Бұл онлайн форматтағы іріктеу азаматтардың мемлекеттік қыз­мет­ке қы­зығушылығын арттырғанын байқатады.

Алдағы уақытта мемлекеттік қызмет­ке үміткерлердің эмоционалды интел­лект және олардың рухани даму дең­гейін анықтауға бағытталған тесттерді енгізу, сондай-ақ жасанды интеллект құрал­дарын қолдану мәселесі зерделеніп жатыр.

Мемлекеттік қызметке орналасуға жастарға да жақсы мүмкіндіктер қарастырылған.

Биыл ұйымдастырылған Прези­денттік жастар кадр резервінің форумында Мемлекет басшысы мемлекет бас­қару ісіне ойы ұшқыр, білімі озық, сана-сезімі терең, нағыз отаншыл азаматтар көп­теп келуі керектігін және оларға үлкен жауапкершілік жүктелетінін жеткізді.

Бүгінде бастамашыл, жаңаша ойлай алатын жастарды тарту арқылы мемлекеттік қызметшілердің жаңа буыны қалыптасты. Резервке іріктеу жүзеге аса бастағаннан бері жауапты қызметтегі жастардың үлесі артты. Бүгінде Ақтөбе облысы бойынша 13 резервшінің 12-сі мемлекеттік органдар мен квазимемлекеттік сектор ұйымдарында жұмыс істейді.

Мемлекеттік қызметке талантты жастарды тарту жұмысының жалғасы ретінде биыл 1 наурыздан бастап Өңірлік кадр резервтеріне іріктеу жүргізілуде. Іріктеуді облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, Астананың кадр комиссиясы жүзеге асырады. Өңірден жобаға қатысуға барлығы 524 жас өтінім берді, құжаттарды зерделеу қорытындысы бо­йын­ша заңнаманы білуге тестілеуге – 269 адам, жеке қасиеттерін бағалауға – 140 адам жіберілді. Құзыреттерді баға­лауға 51 адам кірді. Өңірлік резервке алынған адамдар сайланатын лауазымдарды қоспағанда, жергілікті атқарушы органдарда «Б» корпусының мемлекеттік әкімшілік лауазымдарына конкурсқа қатыспай-ақ орналаса алады.

Отандық жоғары оқу орындарын мемлекеттік грантпен жоғары үлгеріммен аяқтаған жастарға аудандық және ауыл­дық жердегі төменгі лауазымдарға кон­курссыз тағайындалу мүмкіндігі берілді.

Бүгінде 20 үздік түлек аудандық және ауылдық жерлердегі мемлекеттік қызметке конкурссыз қабылданып, ел игілігі жолында қызмет атқарып жүр. Бұл өз кезегінде жергілікті жерлердегі қызметшілердің сапалық құрамының білімді жас кадрлармен толығуына себепші болып отыр.

Жастар – қай заманда, қай елде болсын асқақ арман мен үміт, биік ар мен өр намыстың символы. Мемлекеттік қызметшінің басты міндеті туған Отаны мен халқына адал қызмет етумен бағаланады. Ал жас буын өкілдері мемлекеттің жаңа келбетін қалыптастырады деген үміт пен сенім үлкен.

Айбек ШІЛМАНОВ,

ҚР Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің

Ақтөбе облысы бойынша департаментінің басшысы,

Әдеп жөніндегі кеңес төрағасы