ТАКСИСТЕР ДЕ НАҒЫЗ ЕҢБЕК АДАМЫ

Адал еңбекке бет бұрып, соны қазіргі  нарықта, заманға сай кәсіпкерлікпен ұштастырып жүрген азаматтар аз емес. Жалпы кәсіпкерлік саласы — өмірдің өзегі, тәуелсіз еліміздің дамуына, халықтың тұрмысының жақсаруына елеулі әсер етеді.

«Еңбектің көзін тапқан адам, байлықтың өзін табады» дегендей, байып кетпесе де машақаты көп такси қызметімен айналысатындар да нағыз еңбек адамы деуге болады.

Жасыратыны жоқ, шектеу, талап, сыннан көз жазбайтын таксистердің еңбегі орасан зор. Олар да ел қамы үшін қоғамдық көліктер қожыраған кезден бастап еңбек етіп келеді. Рас, заңсыз таксистер де баршылық. Солай десек те көбі таксистер ұжымын құрып, әжептәуір еңбек етіп жүр деген ойменен аудан орталығындағы жолаушылар тасымалдаумен айналысатын «Барыс» жеке кәсіпкерлігінің жетекшісі Аслан Анисовпен сұбхаттасудың сәті түскен еді.     Оған да себеп жоқ емес. Өйткені, аталмыш такси қызметінің ұжымы аудан жұртшылығына қызмет етіп келе жатқанына 17 ақпанда 7 жыл толады.

         -Аслан Қуандықұлы, өзіңізге белгілі Мемлекет басшысы биылғы жылды «Жұмысшылар жылы» деп жариялап, еңбек адамының беделін көтеруге тапсырма берді. Солардың ішінде тұрғындарды тасымалдайтын көлік жүргізушілерінің де еңбегі бар. Ендеше, такси қызметін ұсынудың жауапкершілігі қандай?    

— Шындығында, таксистерге алғыстан гөрі айтылатын сын мен мін көп. Елдің қалтасын қағып, баға көтерді, тәртіп бұзды, көлікті өте қатты тізгіндеді деген сынды тағы да басқа шағымдар аз емес. Әр адам әртүрлі, оның ішінде тұрғындарға жағу да оңай емес. Десе де, еңбек бағаланумен құнды демекші, біздің қызметімізді бағалап, көпшілікке таныту мақсатында хабарласқаныңызға рахмет. Бір сөзбен айтқанда  көлік жүргізушілерінің еңбегі қиын әрі жауапты жұмыс. Ол тек кәсібилікті емес адамгершілік пен мейірімділікті де талап етеді. Ең бастысы жол қауіпсіздігі басты орында. Әр сапарда әрбір жанның өмірі үшін жауаптысың. Сол себепті де жауапкершілік әрқайсымыздың мойнымызда.

-Дұрыс айтасыз, қызметтеріңізге айтылар сын мен тағылар міннің болары хақ. Олай болса, өзіңіздің өмір жолыңызбен бұл қызметті қалай бастағаныңыз жайында айтып өтсеңіз?

— Мен 1985 жылы Ақтөбе қаласында дүниеге келдім. 4 сынып оқып жүргенде әке-шешем осы Бадамшадағы туыстарына көшіп келеді. Сөйтіп мен №1 Бадамша орта мектебін бітіріп, Ақтөбе қаласындағы ауылшаруашылық колледжін «машинист экскаватор» мамандығы бойынша бітірдім. Алайда, мамандығым бойынша жұмыс жасамай,  жолаушыларды  тасымалдайтын көлік жүргізушілерінің басын қосып, осы жеке  кәсіппен айналысуды жөн көрдім. Жұмыстың жеңілі жоқ демекші, бастапқыда жеңіл көлік жүргізушілерін іздеп тапқанмен,  бірге жұмыс жасауға көндіру қиын болды. Оның үстіне жеке кәсіп ашу да оңай шаруа емес. Өйткені, қаншама құжаттар мен анықтамалар, кабинеттен кабинетке жүгіру сынды шабысты көргенде қолды бір-ақ сермегің келеді. Десе де бастаған ісімді тастамай, сөз бен істің бітуіне зайыбымның үлесі зор дер едім. Себебі, жұбайым Гүлшаттың мамандығы заңгер болғандықтан,  құжаттарды заңдастыруда оның көмегі тиіп, осылайша бұл қызметке білек сыбана кірісіп кеттік.

-Бастапқыда көлік жүргізушілерін ортақ жұмыс талабына көндіру қалай болды?

         -Ол енді өз алдына бөлек әңгіме. Бірақ та қай қызметте де ортақ талап пен тең мүмкіндіктің болатыны сөзсіз. Әрине, қиындықтар да болды. Қиындықты сабырға жеңдіре білгендері еңбек етіп жүр. Менімен серіктес ретінде еңбек етіп жүргендерге заң жүзінде арнайы талап қойылмаса да, адам тасымалына бет бұрғандардың жұмыс өтілі мен олардың қарым-қатынасына барынша көңіл бөліп келемін. Шынына келгенде алғашқы кездерде қиындау сәттер болды. Оның үстіне бізбен бәсекелестікте «Экспресс», «Люкс» такси ұжымдары да жұмыстарын бастады. Дегенмен де біздің қызметімізге сенгендер бізбен қалып, әлі күнге дейін еңбек етіп келеді. Сондай-ақ, кезінде адам болмай 2 адаммен де тасымал жасаған күндеріміз болды. Ал бүгінгі таңда әртүрлі жастағы 45 көлік жүргізуші қосымша еңбек етіп жүр. Қосымша деуім олардың арасында түрлі қызметте, яғни вахталық, күзетшілікте еңбек ете жүріп, бос кезінде қосымша нәпақа табады. Біздің қызметтегі автокөліктер де талапқа сай жаңа. Және де 4 орындық, соңғы кезде 6 орындық Ларгус көлігі де қосыла бастады. Ұжымдағы еңбек адамдары өз ісіне жауапты, бірлігі мен тірлігі жарасқан жандар. Ауданда өтетін игілікті іс-шараларға да белсенді қатысып тұрамыз. Әсіресе, атаулы мерекелерде сый-сияпат тарту етуді де әдетке айналдырдық. Қарттар мен зейнеткерлерді, көпбалалы, мүмкіндігі шектеулі жандарды ауыл ішінде тегін жеткізуді адами тұрғыдан  міндетіміз деп санаймыз.

-Өнегелі істеріңізге аудан ардагері ретінде ризашылығымды білдіремін. Енді келесі сауалды ғимараттарыңызға қатысты қойсам. Менің білуімше аудан орталығында арнайы орын таппай көшіп жүрген кездеріңіз де болды-ау деймін?

-Дұрыс айтасыз, ондай кез болды. Қазірдің өзінде ғимаратты жалға алып отырмыз. Такси қызметін сұрап хабарласатын тұрғындарымызға жауап беретін екі диспетчеріміз жылы орында отыр. Оның үстіне автотұрақ та сол жерде. Ауылішілік шақыртуға үйлерге барамыз.

—Қоғамдағы такси қызметінің тиімділігі неде?

-Әр жыл мезгілінің, әртүрлі ауа-райының қолайсыздығы мен қазіргідей жұмысбасты халыққа такси қызметінің маңызы зор. Оның үстіне такси жолаушыны өз үйінің мекен жайынан алып кетіп, арнайы бір жерге алып келеді. Бұл жасы үлкенге де, кішіге де өте тиімді дер едім. Біздің қызметіміздің де ең басты міндеті жолаушыларымызды тиісті жеріне аман-есен жеткізу.

-Алдағы уақыттағы жоспарларыңыз қандай?

         -«Армансыз адам –қанатсыз құспен тең» демекші, болашаққа деген жоспарларымыз көп.  Жалпылама түрде айта кетсем, жаз шыға өзімізге шағын бөлме алып, ол жерден көлік жуу, дөңгелек ауыстыру, бір сөзбен айтқанда көліктерге техникалық қызмет көрсету орталығын ашқымыз келеді. Бұл енді алдағы күндердің еншісінде.

-Істеріңіз оң болсын! Тағы бір сауалым өткен жылдан бастап Бадамша-Ақтөбе, Ақтөбе-Бадамша бағытында қоғамдық көліктер, яғни көп орынды «Газельдер» жүре бастады. Әрі оның бағасы да қарапайым халықтың қалтасына тиімді. Бұған қатысты не айтар едіңіз?

-Өте дұрыс, қолдаймын. Әрі бағасы да бізге қарағанда тиімді. Таңдау халықтың өз еркінде, өз ыңғайына қарай  тиімдісіне жүгіне алады. Асықпаған адам қоғамдық көлікпен барғаны да дұрыс-ақ. Әрі біздің қызметімізді пайдаланбады деп артық айтып, қаралаудан аулақпыз. Әркім өзіне бұйырған несібесін алады.

 — Такси қызметі Кеңестік кезде де болды. Ірі таксопарктер қызмет етіп, Үкіметтің қарауында болды. Ал қазіргі кезде мемлекет тарапынан көлік жүргізушілеріне деген қолдау қалай жүзеге асуда?

         -Иә, сауалыңыз өте орынды. Бірақ қолдау, демеу болады деп айта алмаймын. Өйткені, күнде жоғары жақтағылар түрлі ереже шығарып, заңдастыруға асығады. Осы орайда айтпағым, қазіргі кезде қоғамдық  көліктің жүру ақысы неге арзан, жеке таксилердің бағасы неге қымбат деген өкпе-реніш көп айтылады. Ол заңды да болар, бірақ қоғамдық көлікке Үкімет жеңілдік қарастырып отыр. Нақтысын айтқанда, нарықтық бағаға қарай субсидия төлейді. Ал такси қызметіне ешқандай жеңілдік жоқ. Қайта ебін тауып, сәл мүлт кетсе, айыппұл төлетеді. Сонымен қатар, такси қызметі табыс салықтан басқа, тұратын орынға,т.б. өзіміз төлейміз. Оның үстіне күнделікті жанар-жағармай бағасы да күнде құбылып, тұрақтамай тұр. Керек десеңіз жолаушыларды үйінен алып кетіп, заттарымен бірге баспалдағына дейін әкеліп тастаймыз. Бұны міндетсінгеннен емес, еңбегімізді біле жүрсін деп айтып отырмын.

-Отбасыңыз жайында не айтасыз?

— Жоғарыда атап өткендей колледжден кейін, Отан алдындағы әскери борышымды  өтеп келген  соң, Гүлшатпен дәм-тұзымыз жарасып, отбасын құрдым. Жұбайым қазір аудандық АХАЖ бөлімінде қызмет етеді. Мамандығы заңгер. Отбасымызда екі қыз, бір ұлымыз бар. Биыл отбасын құрғанымызға 19 жыл толмақшы. Тұңғышымыз Жасмин биыл мектеп бітіреді. Одан кейінгі Дамиріміз 2 сыныпта оқыса, кенжеміз Камила «Айгөлек» балабақшасына барып жүр.

-Сұхбатыңызға рахмет!

Расында, қазіргі таңда такси қызметі көпшілік сұранысқа ие, өйткені ол қоғамдық көлікпен салыстырғанда кез келген уақытта ыңғайлы және жылдам жету мүмкіндігін ұсынады. Алайда, соңғы кезде такси жүргізушілеріне айтылып жүрген сын да көп. Қымбатышылық қысқан заманда такси бағасының көтерілгеніне шағымданатын халық та аз емес. Мен бұл жерде бір жақты пікірді қолдап отырған жоқпын.  Дегенмен да, жыл сайын кез келген нәрсенің бағасы өсіп жатырғанда, көліктің де шығыны шаш етектен екенін жақсы түсінемін. Өйткені, астыңдағы көлік темір болғасын бұзылмай тұрмайды. Уақытында ауыстырып тұратын бөлшектері тағы бар. Бұрыңғыдай 1500 теңгеге сатып ала қоятын зат жоқ, оның да құны күн өткен сайын өсуде.  Оның үстіне көлік жүргізушілері де отбасын асырап, күн-түн демей адал жолмен нәпақасын тауып жүрген нағыз еңбекқор жандар. Қалай дегенмен де, таксистер де халықтың бір бөлігі.

         Қай істің болмасын өзіндік қызығы мен қиындығы болады. Алайда қиын істің қиындығына мойымай, еңбек етіп, адал ақысын маңдай терімен тауып жүрген көлік жүргізушілерін де адами тұрғыда түсінуге болады. Таңдауы бар қоғамда кінә арта бермей, еңбекті де бағалай білген жөн болар.

  Әңгімелескен Бақыт ИМАШЕВ,

ауданның «Құрметті азаматы»